Spółka cywilna jest wciąż często spotykaną formą prowadzenia przedsiębiorstwa w powszechnym obrocie gospodarczym. Jest tworem stosunkowo prostym w założeniu i prowadzeniu. Również podmioty lecznicze korzystają z tej formy prawnej. Czy jednak jest to dla nich bezpieczne? Czy przedsiębiorcy – wspólnicy spółki cywilnej - zdają sobie sprawę z czym wiąże się uczestnictwo w spółce cywilnej.
Opisując strukturę spółki cywilnej bezwzględnie należy zacząć od jednoznacznego wyjaśnienia czym jest spółka cywilna – a właściwie, co ważniejsze, czym nie jest.
Została uregulowana w art. 860-875 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Ze względu na swoją nazwę, na pierwszy rzut oka wydaje się to logiczne, jednak dla osoby, która choć trochę przepisów prawa w życiu widziała, zastanawiające będą dwie rzeczy. Po pierwsze, dlaczego spółka cywilna nie znalazła się w gronie innych spółek uregulowanych przez Ustawę z dnia 15 września 2000 r. Kodeks Spółek Handlowych? Po drugie, regulacja spółki cywilnej mieści się w zaledwie 15 artykułach, w przeciwieństwie do innych spółek, których regulacje są zdecydowanie bardziej opasłe. Powyższe zagadki prowadzą do odpowiedzi na podstawowe pytanie – czym jest spółka cywilna?
Pojęcie spółki cywilnej mieści w sobie de facto dwa znaczenia:
• Spółka cywilna to szczególny stosunek cywilnoprawny, który powstaje na skutek zawarcia umowy dążenia wspólników do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego, działając w określony sposób i wnosząc wkłady. Definicja legalna jest zawarta w art. 860 § 1 kodeksu cywilnego;
• Spółka cywilna jest umową należącą do tzw. umów nazwanych kodeksu cywilnego, zawarta w księdze trzeciej tej ustawy. Do umowy spółki cywilnej stosuje się także przepisy księgi pierwszej w zakresie zagadnień ogólnych oraz księgi trzeciej w zakresie zagadnień ogólnych dotyczących zobowiązań.
Powyższe wyliczenie jednoznacznie wskazuje, że spółka cywilna z pewnością spółką nie jest. Istnienie spółki cywilnej zaczyna się w momencie podpisania umowy, która musi być stwierdzona pismem oraz wniesienia wkładów. Innymi słowy, spółka cywilna jest umową, zależnością istniejącą między, co najmniej dwoma przedsiębiorcami, w której zobowiązują się razem działać i prowadzić przedsiębiorstwo i nie stanowi odrębnego podmiotu prawa.
W praktyce okazuje się to wyjątkowo mylące, ponieważ wspólnicy są często przekonani, że spółka cywilna jest odrębnym podmiotem gospodarczym, co rodzi wiele negatywnych konsekwencji. Odpowiadając na pytanie z początku akapitu, spółka cywilna nie jest formą prawną prowadzenia przedsiębiorstwa jako osobny podmiot, jak to jest w przypadku osobowych spółek handlowych, tj. jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo – akcyjnej oraz spółek kapitałowych, czyli z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej.
